Fanatec CSL DD
Velen van ons kunnen zich 1 april 2021 nog goed herinneren. Een Fanatec Direct Drive wheelbase met een prijskaartje van €349,95 leek, gezien de prijzen van de al bestaande DD1 en DD2, de grap van de eeuw. Niets bleek echter minder waar! Al snel werd de Fanatec CSL DD officieel aangekondigd en enkele maanden later zijn de eerste orders al ruim uitgeleverd. De eerste signalen zijn veelbelovend en nu zijn wij aan de beurt om deze nieuwe, en op papier revolutionair te noemen, wheelbase te testen en te reviewen!
Wij gaan de Fanatec CSL DD met een ClubSport F1 2020 Limited Edition stuurwiel testen op een FormulaSimRigs FXU cockpit met standaard Side Mount. Wanneer FSR een Ultimate Wheel Mount uitbrengt voor de CSL DD zal hier later nog een korte update over toegevoegd worden. De Fanatec CSL DD hebben wij tegelijk met de nieuwe Fanatec CSL Pedals met Clutch Kit getest.
Fanatec CSL DD
De CSL DD is het nieuwe paradepaardje van Fanatec, of zoals zij het zelf noemen; The New StandarDD. Deze geheel nieuwe wheelbase introduceert de Direct Drive technologie, wat betekent dat er een motor in de wheelbase zit welke zonder tussenkomst van tandwielen of riemen de kracht direct overbrengt naar je stuur, voor het eerst in hun CSL lijn. Het resultaat hiervan is een Direct Drive wheelbase welke veel betaalbaarder is dan de Podium wheelbases en welke de hiervoor zéér populaire CSL Elite V1.1 single-belt wheelbase direct vervangt. Hiermee wordt de Direct Drive technologie beschikbaar voor een grotere groep gebruikers dan voorheen. De CSL DD is compatibel met PC en Xbox, Fanatec heeft gecommuniceerd dat er later een PlayStation compatibele wheelbase uitgebracht zal worden.
De Fanatec CSL DD Wheelbase wordt voor €349,95 exclusief verzending geleverd met de standaard 90W power supply waarmee wheelbase op zijn piek 5Nm koppel aan kracht kan leveren. Ter vergelijking; de CSL Elite V1.1 leverde op zijn piek maximaal 6Nm koppel aan kracht. Optioneel is de CSL DD ook verkrijgbaar met de zogenaamde Boost Kit 180; een power supply welke 180W kan leveren en daarmee de CSL DD opschroeft tot maximaal 8Nm koppel, wat weer vergelijkbaar is met de Fanatec CSW 2.5 wheelbase. De CSL DD met Boost Kit 180 bundel is verkrijgbaar voor €479,95 exclusief verzending. Hierbij ontvang je bij de CSL DD de Boost Kit 180 power supply in plaats van de 90W variant. Wil je de Boost Kit 180 los aanschaffen dan kost deze €149,95 exclusief verzending.
Verpakking & Inhoud
Zoals altijd wordt de zending van Fanatec netjes en op tijd door UPS afgeleverd in de kenmerkende bruine omdozen. Bij het openmaken zien wij direct de strakke, witte productdozen van de CSL DD en de Boost Kit 180. Bij onze CSL DD zit ook nog de standaard 5Nm power supply geleverd zodat we de CSL DD kunnen testen en beoordelen met beide adapters!
Bij het openen van beide productdozen is de inhoud lekker recht-toe-recht-aan. In de doos van de CSL DD zien wij eerst het herkenbare zwarte piepschuim welke de wheelbase beschermt, met daarop de boekjes en stickers die je bij elk Fanatec product kunt verwachten. Bij het verwijderen van het piepschuim, welke van binnen geheel is uitgesneden in de vorm van de wheelbase, zien wij meteen de CSL DD liggen welke nog wat extra bescherming geniet in een kunststof zakje. Daarnaast is een wit doosje te vinden met USB-kabel en T-nuts welke je kunt gebruiken om de wheelbase te monteren. Belangrijk om te weten wanneer je deze op je simrig wilt monteren is dat hier geen bijpassende m6 bouten bij zitten; de benodigde lengte hiervoor is afhankelijk van de mount van je simrig.
Techniek & Kwaliteit
De Fanatec CSL DD beschikt over een Direct Drive motor welke volledig door Fanatec, in Duitsland, is ontwikkeld voor simracing. Volgens Fanatec is dit de eerste industriële motor die gebruik maakt van een koolstofvezelcomposiet motoras welke voor een snellere, preciezere ervaring moet zorgen dankzij een lagere rotatiemassa. De gebruikte FluxBarrier™ technologie moet zorgen voor een efficiënte en soepele overdracht van de force feedback. De gehele motor is passief gekoeld, wat betekent dat er geen ventilatoren in de wheelbase zitten die op standje windmolen gaan loeien tijdens een intense race-sessie. Verder wordt in de CSL DD gebruik gemaakt van dezelfde Hall-effect sensoren als in de Podium wheelbases te vinden zijn.
Het geheel zit in een behuizing welke grotendeels bestaat uit CNC-gefreesd aluminium aangevuld met kunststof onderdelen. Het aluminium frame van de wheelbase beschikt over rails vergelijkbaar met die van aluminium T-slot profielen, wat met T-moeren voor zeer veelzijdige montagemogelijkheden zorgt. Op de CSL DD zit de standaard aluminium Fanatec Quick Release welke later geüpgraded kan worden naar de Fanatec QR2 quick release welke nog uitgebracht moet worden. Aan de achterzijde van de CSL DD zijn de volgende in- en uitgangen te vinden; voeding, shifter, shifter 2 (sequentieel), pedalen, handrem, USB-C en Fanatec DataPort-C.
Ondanks het compacte formaat heeft de CSL DD een noemenswaardig gewicht en voelt hij zeer solide aan. Het aluminium frame draagt bij aan dit solide gevoel en suggereert dat je absoluut geen speelgoed in handen hebt. De uitgaande as van de wheelbase draait soepel rond en speling is nergens te ontdekken. Willen we toch iets noemen dat in onze ogen beter had gekund; de aan- en uitknop vinden wij vrij plastic aanvoelen en het indrukken ervan geeft geen bijzonder prettige feedback. Nu is dit maar een klein minpuntje, maar het betreft in feite wel het enige onderdeel van de wheelbase dat je dagelijks aanraakt, dus ondanks dat de knop er wel mooi uit ziet had hier, in onze ogen, wel net dat beetje extra aandacht aan gegeven kunnen worden.
Het gebruik
Allereerst monteren we uiteraard de CSL DD Wheelbase op onze FormulaSimRigs FXU cockpit. Met de FSR CSL DD Side Mount en de handige T-slot rails in de behuizing van de CSL DD is dit zo gepiept. Dan is het een kwestie van alles afstellen, definitief vastdraaien, aansluiten en voor het eerst opstarten! Om te beginnen hebben we zoals gewoonlijk eerst de Fanatec drivers en firmware gecontroleerd op updates en deze waar nodig geüpdatet. Fanatec heeft nu een nieuw softwarepakket wat het beheren en updaten van je Fanatec hardware een stuk makkelijker en overzichtelijker maakt. Nieuw in deze software is de keuzemogelijkheid tussen een ‘standard’ en ‘advanced’ tuning menu, waarin je de settings van de wheelbase kunt aanpassen. Handig voor de simracers die net beginnen en er nog niet aan toe zijn veel aan hun settings aan te passen. Nadat we alles hebben voorbereid is het tijd om te testen!
De eerste dagen hebben we de CSL DD gebruikt met de 90W voeding welke voor een piek van 5Nm aan koppel zorgt. We hebben de wheelbase getest in F1 2021 en Assetto Corsa met GT3 en DTM wagens. In beide games zijn we in eerste instantie uit gegaan van de recommended settings zoals deze op het Fanatec forum te vinden zijn, onze ervaring is dat dit doorgaans voor een goede basis met een gebalanceerde ervaring zorgt waarbij de Force Feedback over de hele linie goed doorkomt en bij zwaardere krachten niet gaat clippen. Op moment van schrijven is het nog nodig om de CSL DD in de “CSW V2.5 Compatibility Mode” te gebruiken doordat de CSL DD niet door alle games/sims als zodanig herkend wordt. Met behulp van de compatibiliteitsmodus wordt de CSL DD als een CSW V2.5 aangezien en kun je deze gewoon in je favoriete sims gebruiken.
Onze allereerste indruk van de CSL DD op 5Nm is in één woord samen te vatten; soepel! De wheelbase is simpelweg enorm soepel en zorgt direct voor een zeer prettige rij-ervaring. Onze tweede indruk is echter vrij snel dat de kracht van de wheelbase toch enigszins ‘underwhelming’ aanvoelt, zeker in vergelijking met de CSL Elite V1.1 welke maar over 1Nm extra beschikt maar toch wel wat extra pit leek te hebben. We zijn even in zowel de ingame settings als in het Tuning Menu van Fanatec gedoken om wat met de settings te spelen en te proberen er wat meer uit te halen. Het verhogen van de FFB in de games zorgt voor net dat beetje extra aan feedback waarbij je ineens toch een stuk meer informatie binnen krijgt. Dit zorgt echter wel erg vlug voor clipping, dus onder de streep is dat niet helemaal wat we wensen. Het verhogen van bijvoorbeeld de ‘damper’ setting in F1 2021 zorgt voor meer algehele voelbare weerstand door de wielen, echter gaat dit ten koste van het heerlijke soepele gevoel van de CSL DD en maakt dit sneller reageren lastiger. Uiteindelijk zijn wij uitgekomen op een net iets hogere FFB waarde dan recommended en een hogere vertegenwoordiging van de kerbs/rumble strips. Hierdoor krijgen we toch meer momenten met voelbare feedback en kunnen we wanneer het nodig is iets meer van de auto voelen zonder over de rest van het bereik te verliezen.
De informatie die de CSL DD op 5Nm aan je doorgeeft is snel, soepel en precies, maar niet enorm overtuigend in wat het je wil vertellen waardoor je bewuster bezig moet zijn met de informatie die de wheelbase over probeert te brengen. Na een aantal dagen zijn wij wel gewend en nog altijd zeer positief over de prettige, soepele rij-ervaring en concluderen wij dat het voor het geld en de positie die deze op de markt inneemt gewoon een zeer prettige wheelbase is om mee te rijden. Beschik je al over een CSL Elite V1.1 wheelbase en wil je de CSL DD met standaard 5Nm voeding aanschaffen, dan zouden we niet direct zeggen dat het een must-have upgrade is, tenzij je dit doet voor de looks, de mogelijkheid tot later upgraden, omdat je oude wheelbase stuk is of omdat deze beter in je simrig past. Wordt dit je eerste Fanatec wheelbase om in te stappen dan is het absoluut een goede koop die voor een zeer prettige rij-ervaring gaat zorgen en die je de mogelijkheid geeft te wheelbase te boosten zodra je er aan toe bent.
Ondanks dat de eerste dagen met de standaard 90W voeding heerlijk soepel aan hebben gevoeld en dit zeker plezierig was om mee te rijden werden we wel steeds nieuwsgieriger naar de Boost Kit 180, waarmee de wheelbase van maximaal 5Nm naar maximaal 8Nm koppel geüpgraded wordt. 90W adapter eraf, Boost Kit 180 erin, en opstarten maar. Deze kleine aanpassing zorgt voor een nieuwe eerste indruk; wauw! Dit is een klein understatement, want wat is het verschil groot. Vanaf de eerste meters voelt de CSL DD aan als een totaal andere wheelbase en voelen we direct het echte gevoel van een Direct Drive door ons stuur komen, waarbij we in ons achterhoofd een kleine hint krijgen naar het gevoel dat de Fanatec DD1 ons geeft. Tijdens onze testronden in F1 2021 en Assetto Corsa voelen we over de hele linie meer constante krachten door ons stuur heen waardoor de algehele rij-ervaring een stuk zwaarder en meeslepender aanvoelt. We krijgen meer informatie op ons af en voelen daardoor ook de kleinere details beter aan, maar ook met meer inspannende handelingen moeten we harder ons best doen om de auto rond te krijgen en voelen we de wheelbase ook zijn werk doen op onze (ongetrainde) armspieren. We merken al gauw dat, in vergelijking met de standaard 90W voeding, we een veel beter idee krijgen wat de auto op de baan doet en dat het opzoeken van de limiet een stuk makkelijker gaat. Waar we met de 5Nm/90W adapter vooral moesten werken met de voorzichtige informatie die we doorkregen, wat anticiperen lastiger maakte, kunnen we met de Boost Kit 180 een stuk makkelijker aanvoelen wanneer we bijvoorbeeld overstuur gaan krijgen voordat het daadwerkelijk gebeurt. Dit maakt het opvangen van de auto een stuk makkelijker en zorgt direct ook voor meer immersie. Uiteraard zijn we ook hierna nog in de settings gedoken maar hebben we uiteindelijk geen verdere noemenswaardige aanpassingen gedaan ten opzichte van de vorige test. Naar smaak kun je dit uiteraard wel altijd nog doen of proberen, uiteindelijk blijft het persoonlijke voorkeur en ‘trial & error’.
Conclusie
Na langdurig gebruik in zowel F1 2021 als Assetto Corsa en het verrijden van meerdere online races zijn wij zeer positief verrast over de Fanatec CSL DD. De passief gekoelde wheelbase blijft lekker koel en is dankzij de afwezigheid van een ventilator daarmee heerlijk stil. De CSL DD is met de standaard 90W voeding een zeer soepele, prettige ervaring maar transformeert met de Boost Kit 180 in een totaal andere wheelbase die je lekker aan het werk zet, voor meer immersie zorgt en die je veel meer informatie aanbiedt om mee te werken.
De CSL DD Wheelbase is met de standaard voeding voor €349,95 excl. verzenden verkrijgbaar bij Fanatec, hiermee haal je een zeer fijne, soepele Direct Drive wheelbase met maximaal 5Nm aan power in huis. De CSL DD met Boost Kit 180 bundel is verkrijgbaar voor €479,95 exclusief verzending. Met deze bundel ontvang je bij je CSL DD de Boost Kit 180 power supply in plaats van de 90W variant. Wil je de Boost Kit 180 los aanschaffen dan kost deze €149,95 exclusief verzending.
Wij krijgen het gevoel dat de CSL DD bedoeld is om met de Boost Kit 180 te gebruiken en hier ook voor ontworpen is, en zien dit daarmee als een zeer competitieve wheelbase voor zijn positie op de markt. Kom je vanaf bijvoorbeeld een CSL Elite V1.1 dan is de CSL DD met Boost Kit 180 een zeer goede upgrade, vooral wanneer je de DD1/DD2 te duur vindt worden. Met de standaard 90W voeding vinden we de CSL DD niet direct een must-buy wanneer je al over bijvoorbeeld een CSL Elite V1.1 beschikt, tenzij je het gewoon een mooiere wheelbase vindt, je graag stapsgewijs wilt toewerken naar 8Nm in de toekomst, of wanneer de CSL DD beter bij je rig past. Toch vinden we het goed om te zien dat er vanaf nu een Direct Drive in een lagere prijsklasse beschikbaar is en denken we dat Fanatec, zoals geclaimed, zeker een nieuwe standaard zet met deze wheelbase. Wij zijn benieuwd wat dit in de toekomst nog meer gaat betekenen voor de simrace wereld!
Wil je op de hoogte blijven van SimRaceBlog content, nieuws, aankondigingen en (toekomstige) give-aways? Volg ons op Instagram @simraceblognl en/of ons Discord-kanaal.
